Khóa liên động là loại khóa đặc biệt được lắp đặt phục vụ việc ra vào phòng sạch. Giúp ngăn ngừa ô nhiễm chéo hoặc chất ô nhiễm đi từ môi trường khác vào trong phòng sạch. Thông thường khóa liên động được lắp đặt trong các chốt gió (Air Lock) hay buồng tắm khí (Air Shower) và là thiết bị không thể thiếu trong phòng sạch.

Hoạt động của khóa liên động

Một bộ thiết bị khóa liên động thường thấy.

Khóa liên động (hay còn gọi là Interlock) là hệ thống gồm các cánh cửa được kết nối với nhau một cách chặt chẽ. Với khóa liên động phổ biến là hai cửa thì khi một cửa đang mở, cửa kia sẽ không thể mở ra.

Ở nhiều hệ thống phức tạp và yêu cầu độ sạch cao như các phòng sạch bán dẫn, y tế, nghiên cứu,… thì khóa liên động có thể kiểm soát lối đi vào phòng sạch lên đến nhiều cửa không mở đồng thời.

Trong khóa liên động, còn có một dạng khác gọi là còi liên động, tuy nhiên còi chỉ có tính cảnh báo việc mở đóng cửa chứ không kiểm soát được các cửa một cách trực tiếp.

Phân loại khóa liên động

Về cơ bản, khóa liên động có thể chia ra làm 2 loại dựa theo công nghệ bao gồm: Khóa liên động cứng và khóa liên động mềm. Hai loại này có cùng cơ chế giống nhau tuy nhiên lại khác nhau về công nghệ, cách sử dụng và chi phí.

Khóa liên động mềm:

Khóa liên động mềm là hệ thống thiết kế đơn giản, và không hoàn toàn tự động. Thông thường, khóa liên động mềm chỉ trang bị cửa mở bằng thao tác và đèn báo trực quan. Khi đèn xanh hoặc đỏ báo hiệu thì nhân viên phòng sạch sẽ đóng cửa này lại và mở cửa còn lại ra. Điều này khiến việc vận hành khóa liên động mềm yêu cầu phải được đào tạo bài bản, chú ý kỷ luật.

Mặc dù có nhược điểm trong việc triển khai sử dụng nhưng khóa liên động mềm lại phù hợp cho nhiều phòng sạch không yêu cầu quá cao về mức độ bụi và kiểm soát các yếu tố khác. Một phần khác về chi phí cũng là ưu điểm khiến hệ thống này được vận hành tại nhiều môi trường sạch.

Khóa liên động cứng:

Ngược lại với khóa liên động mềm, hệ thống khóa liên động cứng có bổ sung điều khiển điện tử trong các cánh cửa. Việc trang bị tự động có thể giảm thiểu rủi ro hai cửa thông môi trường được mở cùng một lúc, ngoài ra còn có thể kiểm soát áp suất giữa hai môi trường trước khi tiến hành đóng mở.

Ngoài ra, khóa liên động cứng còn được tích hợp một số thiết bị như đồng hồ đếm ngược thời gian mở cửa, tự động mở khi trong tình trạng thoát hiểm,…

Trên thị trường, khóa liên động còn được phân chia theo số lượng cửa kiểm soát như khóa liên động đôi (Đóng mở 2 cửa), khóa liên động ba (nếu 1 cửa mở ra thì 2 cửa kia hoàn toàn đóng lại), khóa liên động bốn,…

Cấu tạo khóa liên động

Một hệ thống khóa liên động cho phòng sạch bao gồm các bộ phận chính:

• Bộ điều khiển: Điều khiển toàn bộ hoạt động của khóa liên động, thường được lắp đặt trên trần.
• Chốt khóa: Bộ phận trực tiếp thực hiện việc đóng mở theo cơ chế liên động.
• Đèn hiển thị: Thông báo trạng thái thông tin cửa, có thể bao gồm cả các thông số kiểm soát môi trường. Thường đèn hiển thị sẽ báo đỏ khi chưa đáp ứng được điều kiện đóng cửa trước khi mở cửa khác.
• Dây nối dây nguồn: Truyền tải thông tin và cấp điện cho các thiết bị.

Đọc thêm: Tìm hiểu về Cargo Air Shower.