Ô nhiễm chéo là một nguyên nhân chính khiến cho các yếu tố kiểm soát trong phòng sạch bị ảnh hưởng. Để đảm bảo tiêu chuẩn và hạn chế lây nhiễm chéo, người ta thiết kế ra Air Lock – Phòng đệm trước khi bước vào phòng sạch để loại bỏ các nguồn bẩn. 

Air Lock là gì?

Air Lock hay còn dịch ra là phòng đệm, phòng trung gian hoặc chốt gió, là một không gian kết nối giữa phòng sạch và môi trường bên ngoài, giúp ngăn cách không khí sạch bị thoát ra cũng như không khí bên ngoài đi vào. Air Lock được coi như một chiếc khóa kiểm soát không khí và áp suất cho phòng sạch, ngăn chặn sự xâm nhập ô nhiễm từ khu vực bên ngoài.

Air Lock thường được sử dụng cho nhân viên phòng sạch và nhưng vật chất, vật liệu khi ra vào phòng sạch, những chiếc cửa của Air Lock sẽ không mở đồng thời mà từng lớp để đảm bảo sự điều chỉnh áp suất và chất lượng không khí.

Ngoài phòng sạch, Air Lock còn được sử dụng cho các loại phòng thí nghiệm, phòng phẫu thuật, phòng cách ly,…

Air Lock thường được thiết kế, lắp đặt bằng các vách ngăn phòng sạch, thép không gỉ, được thiết lập dựa theo nhu cầu và không gian của nhà máy (Từ phạm vi, chất liệu vật liệu, bố cục,…). Mỗi Air Lock sẽ có ít nhất 2 cửa và các cửa sử dụng hệ thống khóa liên động, đảm bảo cửa này mở thì cửa kia bắt buộc đóng lại.

Tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng mà Air Lock có thể có thêm bộ phận lọc không khí.

Tìm hiểu thêm về: Phòng thay đồ phòng sạch.

Các loại Air Lock

Air Lock thường được chia ra làm nhiều loại dựa trên các tiêu chí khác nhau:

Chia theo đối tượng sử dụng:

• Air Lock cho nguyên vật liệu: Vận chuyển nguyên liệu, sản phẩm, vật chất ra vào giữa hai môi trường.
• Air Lock cho người: Phục vụ di chuyển ra vào môi trường được kiểm soát.
• Air Lock tổng hợp cho nhiều đối tượng sử dụng.

Chia theo mục đích sử dụng:

• Cascade Air Lock: Loại Air Lock phổ biến nhất khi có cơ chế giữ một bên áp suất cao hơn và một bên áp suất thấp hơn. Không khí sẽ chảy từ nơi có áp suất cao đến nơi có áp suất thấp. Nguyên lý này cùng ngăn bụi xâm nhập và ô nhiễm từ bên ngoài vào phòng sạch. Thường được sử dụng trong các cơ sở sản xuất, phòng sạch về điện tử.
• Bubble Air Lock: Loại Air Lock này khiến chính bản thân khu vực Air Lock là một nơi có mức áp suất cao hơn môi trường xung quanh (Kể cả bên ngoài lẫn phòng sạch), từ đó tạo nên một bức rào cản vô hình ở giữa.
• Sink Air Lock: Loại phòng đệm này sẽ có áp suất thấp hơn bên trong, khiến chúng hút không khí từ cả 2 môi trường xung quanh tạo thành một rào cản áp suất.
• Poetent Compound Air Lock: Đây là loại phòng đệm kết hợp giữa Bubble Air Lock và Sink Air Lock.

Chia theo đặc điểm:

• Air Lock tiêu chuẩn: Thường được nhà máy sử dụng, không khí trong phòng đệm này sẽ tuần hoàn ở mức tối thiểu. Phòng đệm tiêu chuẩn luôn sẵn sàng để phục vụ con người cũng như hàng hóa ra vào phòng sạch. Luồng khí duy trì trong Air Lock là luồng khí trung tính, giảm thiểu đi sự hỗn loạn không khí khi di chuyển từ môi trường ngoài vào phòng sạch hoặc ngược lại.
• Air Lock điều áp không khí: Loại phòng đệm này có chứa các thiết bị lọc khí, giúp không khí luôn được lọc sạch và tuần hoàn theo chu kỳ. Thường sử dụng trong các phòng sạch về công nghệ sinh học, y tế, dược phẩm.
• Air Lock kích thước lớn: Chuyên để vật chuyển hàng hóa, vật liệu kích thước lớn cùng các loại xe đẩy chuyên dụng. Air Lock kích thước lớn sẽ có sử dụng loại cửa xoay nhiều cánh nhưng vẫn đảm bảo độ kín.
• Air Lock kỹ thuật cao: Dùng cho phòng sạch cao cấp, nơi nghiên cứu các loại điện tử siêu nhỏ, chính xác cao, những khu vực yêu cầu nghiêm ngặt về độ bụi. Air Lock này có thể sử dụng tự động hóa hoàn toàn và điều khiển từ xa.

Đọc thêm: Hệ thống lọc khí phòng sạch.