Tổng quan về phòng sạch

Phòng sạch là một trong những khu vực quan trọng và ngày càng phổ biến hiện nay được ứng dụng trong sản xuất, nghiên cứu, trong nhiều lĩnh vực như y tế, thực phẩm và đặc biệt là cả công nghệ. Để có thể tạo ra một sản phẩm tốt thì việc ứng dụng phòng sạch vào quy trình sản xuất là một phần không thể thiếu. Vậy khái niệm phòng sạch là gì? thế nào được gọi là phòng sạch đạt tiêu chuẩn? Hãy cùng Systech tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết này nhé!

Phòng sạch là gì?

Đầu tiên, cần phải hiểu về khái niệm phòng sạch là gì?. Phòng sạch là một căn phòng hoặc một khu vực khép kín được xây dựng để kiểm soát các yếu tố như nhiệt độ, nhiễm chéo, độ ẩm, độ sạch, kích thước hạt bụi, áp suất….. tạo ra một môi trường không khí sạch ở mức độ cho phép đồng thời làm giảm thiểu sự ra vào và lưu giữ các hạt trong không khí.

Những hạt bụi trong không khí và bám dính trên các bề mặt sẽ được hạn chế tối đa để tạo ra được môi trường tiêu chuẩn và được áp dụng trong các dây chuyền sản xuất công nghiệp như ngành dược phẩm, thực phẩm, điện tử… hoặc trong các nghiên cứu khoa học, các phòng thí nghiệm hóa học, sinh học…

Hiện nay ở Việt Nam có lẽ Phòng Sạch là một ngành còn khá mới mẻ tuy nhiên trong tương lai phòng sạch sẽ ngày càng phổ biến và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực liên quan đến chất lượng ” sạch “.

Bên cạnh các phòng sạch thông thường ( Cleanroom ) thì không thể không kể đến một loại phòng sạch cỡ nhỏ có thể di động ( Clean Booth Station ) được thiết kế nhỏ gọn, tiện lợi hơn và có cùng chức năng như các phòng sạch tiêu chuẩn.

Xem thêm: Các sản phẩm cho phòng sạch

Quá trình hình thành phòng sạch

Vào giữa thế kỷ 19, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự nhiễm khuẩn và mất vệ sinh môi trường chính là nguyên nhân chính dẫn đến nhiều căn bệnh, đặc biệt là trong lúc mổ khi các vết thương hở tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm ( nhiễm khuẩn ) sẽ dễ dàng gây ra tình trạng nguy hiểm cho bệnh nhân. Năm 1860, giáo sư Đại học Tổng hợp Glasgow là Joseph Lister đã nghiên cứu và phát triển một phòng khép kín để hạn chế bụi bẩn và chống lại sự nhiễm khuẩn ở Viện xá Hoàng gia Glasgow để phục vụ cho y tế. Và đây được xem là phòng sạch đầu tiên trên thế giới được sử dụng trong ngành y tế. 

Vào chiến tranh thế giới lần thứ 2, phòng sạch đã được sử dụng nhiều hơn cho việc chế tạo vũ khí quân sự và súng ống. Ở thời điểm này, các loại máy hút ẩm, hút bụi thô sơ, đơn giản đã được triển khai lắp đặt trong không gian phòng sạch. Sự ra đời của các hệ thống lọc không khí trong phòng sạch là nhờ vào việc nghiên cứu và phát triển vũ khí hạt nhân và sản xuất vũ khí sinh hoá. 

Kể từ năm 1955, các nhà vật lý học đã đưa ra những ý tưởng mới trong việc thiết kế phòng sạch bao gồm trang bị những thiết bị máy móc phục vụ cho hệ thống khép kín như hệ thống lọc, trang thiết bị bảo hộ…. để tránh các trường hợp bụi bẩn bị bám nhiễm và luồng không khí không ổn định. Trong vòng vài năm, phòng sạch hiện đại đã đạt doanh thu hơn 50 tỷ đô la Mỹ trên toàn thế giới và được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và phục vụ cho sản xuất linh kiện điện tử, y tế, nghiên cứu, thực phẩm,….

Các trạng thái của phòng sạch

Có 3 trạng thái ảnh hưởng đến việc đánh giá cấp độ của phòng sạch bao gồm:

• Trạng thái thiết lập: Đây là trạng thái khi phòng sạch đang được xây dựng, chưa có các thiết bị lắp đặt, tất cả ở mức thô sơ ban đầu.
• Trạng thái ngưng nghỉ: Phòng sạch được lắp đặt xong và có thể đưa vào vận hành, nhưng không có nhân viên đang làm việc.
• Trạng thái hoạt động: Thiết bị, máy móc và con người vận hành theo quy trình và tiêu chuẩn nhất định để phục vụ công việc.

Tiêu chuẩn của phòng sạch

Tiêu chuẩn của phòng sạch là một khái niệm quan trọng và yêu cầu cực kỳ khắt khe khi lắp đặt và khi sử dụng. Để được đánh giá là phòng sạch, cần phải đảm bảo các thông số các yếu tố sau:

• Tiêu chuẩn phòng sạch là một khái niệm cực kì quan trọng và khắt khe trong từng khâu lắp đặt và sử dụng. Để có thể được gọi là một phòng sạch đạt tiêu chuẩn cần phải đảm bảo tất cả các thông số dưới đây:
• Nhiệt độ, áp suất, độ sạch và nhiễm chéo là các yếu tố cần được điều chỉnh để đạt tới thông số quy định.
• Do không khí di chuyển từ nơi có áp suất cao về nơi có áp suất thấp, nên việc kiểm soát áp suất cao hơn hoặc bằng bên ngoài sẽ ngăn ngừa không cho không khí, bụi, vi sinh vật từ khu vực khác vào phòng sạch.
• Độ sạch được quyết định theo yếu tố phin lọc và số lần trao đổi gió. Số lần trao đổi gió càng lớn thì nồng độ hạt bụi trong không khí càng giảm, chất ô nhiễm sinh ra trong phòng ít đi.
• Nhiễm chéo là việc di chuyển, lây nhiễm vi khuẩn, bụi bẩn từ một nơi, một vị trí, một người ô nhiễm sang một đích đến sạch. Đây là tiêu chí phức tạp và khó kiểm soát bởi nguyên nhân gây ra nhiễm chéo có cả từ bên ngoài lẫn bên trong phòng sạch vì thế nên cần các bộ đồ bảo hộ.

Trong các yếu tố ở trên, hàm lượng bụi được coi là quan trọng nhất, dựa vào số lượng hạt bụi trong phạm vi kích thước nhất định, người ta có thể phân thành các cấp độ phòng sạch khác nhau.

Đọc thêm: Ảnh hưởng của bụi tĩnh điện trong phòng sạch